Werkingsprincipes

 

Buren voor Buren Tienen wil vooral de spontane solidariteit organiseren met het oog op het herstel van een natuurlijk, inclusief sociaal netwerk waarin het lidmaatschap van elk individu gezien wordt als evident en waardevol. Vandaar dat we de volgende klemtonen willen leggen,

 

Emancipatorisch

Proactief

Flexibel

Gericht op samenwerking

 

1 Emancipatorisch

 

  • Iedereen is intrinsiek gelijkwaardig en iedereen zou zichzelf en de ander ook zo moeten zien. Voor veel mensen is dat niet het geval: ze voelen zich niet aanvaard, uitgesloten. Streven naar herstel van een inclusief sociaal netwerk is dan ook een emancipatiestrijd, ervan uitgaande dat emancipatie inhoudt dat men zichzelf waardeert (gelijkwaardig voelt) en dat men zich gewaardeerd voelt. Vandaar:
  • We benaderen de doelgroep met het grootste respect. We hoeden ons voor een neerbuigende, paternaliserende houding, die schaamtegevoelens kunnen aanwakkeren. We beschouwen ons ‘dienstbetoon’ als een evidentie, niet als een bijzondere prestatie. In onze ‘ideale wereld’ zorgen buren nu eenmaal voor elkaar.
  • We proberen de doelgroepen zoveel mogelijk te (re-)integreren in de maatschappij, bijvoorbeeld door ze sociaal gewaardeerde rollen te geven, te empoweren. We kunnen cliënten inzetten in het eigen netwerk, als buddy, of in andere (samenwerkende organisaties). Empowering in het eigen netwerk gebeurt vaak spontaan: mensen stellen voor mee te helpen. Zo zijn ze tegelijk buddy en cliënt, zo zijn we allemaal buren die voor andere buren iets proberen te betekenen. Idealiter wordt een dergelijke burenwerking een systeem van ‘georganiseerde vriendschap’ (Dierinck 2020, p. 77).
  • Veel organisaties en initiatieven richten zich tot één doelgroep. Voor kwetsbare groepen heeft dat als nadeel dat het hun aparte status en dus ook hun uitsluiting bevestigt; het wordt als stigmatiserend ervaren. Het is dan ook goed dat die groepen ook kunnen terugvallen op netwerken die niet focussen op de groep, en waar ze zich als mens onder de mensen kunnen voelen. Wij richten ons dan ook niet in het bijzonder tot dé kansarmen, dé anderstalige nieuwkomers, dé senioren, dé psychisch kwetsbaren, enz., maar tot iedereen die ondersteuning kan gebruiken. We zijn niet doelgroep- maar cliëntgericht.

 

2 Proactief

 

We gaan in de mate van het mogelijke op twee manieren proactief te werk.

  • Mensen vinden het altijd niet makkelijk om hulp te vragen (vraagverlegenheid). Hoe kwetsbaarder, hoe zwakker het netwerk, hoe groter de terughoudendheid. Om de noden te leren kennen, voor de detectie, moeten we daarom zoveel mogelijk outreachend te werk gaan: we gaan zoveel mogelijk zelf op zoek naar mensen die gebruik zouden kunnen maken van ons aanbod of van dat van het reguliere zorgaanbod.
  • Mensen vinden het niet altijd makkelijk om hulp of informatie erover te zoeken en laten het daarom soms ook na, met ‘onderbescherming’ tot gevolg. In de mate van het mogelijke gaan we zelf op zoek naar informatie waarvan we denken dat die nuttig kan zijn voor de cliënten.

 

3 Flexibel

 

We passen ons aan aan de noden van de cliënten, de vrijwilligers en de buurt.

  • Cliënten. Sommige burenhulpwerkingen zijn organisatorisch heel overzichtelijk. Er wordt gewacht op een hulpvraag en dan wordt een buddy uitgezonden. Als we uitgaan van de belangen van de gebruiker, dan is een grote organisatorische flexibiliteit nodig. Wij beperken ons daarom zeker niet tot één-op-één-relaties cliënt-buddy. We passen ons aan aan wat op een bepaald moment voor een bepaalde persoon of doelgroep nodig is. We kunnen bijvoorbeeld verschillende buddy’s inzetten voor één cliënt.
  • Vrijwilligers. Iedereen is anders, iedereen doet wat hij kan en wil. Niet alle vrijwilligers zien het zitten om mensen gezelschap te houden, anderen zijn niet geschikt voor huiswerkbegeleiding of conversatiesessies met anderstaligen. Bij de intake worden de wensen genoteerd. Vrijwilligers kunnen eventueel hulpvragen waaraan ze liever niet tegemoetkomen doorspelen naar collega’s. Ze moeten zich vrij voelen in de organisatie en pauzes kunnen inlassen.
  • Buurten. Elke buurt is anders. Daarom moeten de buurten in onderling overleg kunnen beslissen hun werking aan te passen aan de specifieke noden en wensen. Hier kunnen buurtanalyses aan bijdragen.

 

4 Gericht op samenwerking

 

Onze doelstellingen vallen in grote mate samen met een aantal ‘Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen’ van de Verenigde Naties: nr. 1 geen armoede, nr. 3 goede gezondheid en welzijn voor iedereen, nr. 10 ongelijkheid verminderen. Ze zouden daarom op alle nationale en regionale beleidsniveaus een prioriteit moeten zijn. Er bestaan dan ook al veel organisaties en initiatieven, die er echter niet altijd in slagen samen te werken. Solidariteit, verbinding moet er niet alleen zijn tussen mensen, maar ook tussen organisaties, zeker organisaties die zich inzetten voor meer solidariteit. Dat is trouwens  de duurzame VN-doelstelling nr. 17: Partnerschap om doelstellingen te bereiken. We zoeken daarom zoveel mogelijk aansluiting bij bestaande organisaties en diensten om elkaar te ondersteunen, met ook hier zoveel mogelijk wederkerigheid.

 

“Zorgnetwerken (…) functioneren als een soort draaischijf voor hulp- en dienstverlening. Een goede doorverwijzing en opvolging vraagt een goed contact met andere diensten. Het gaat tegelijk om tweerichtingsverkeer: de netwerkcoördinator beschikt door die samenwerking niet alleen over een ruim netwerk voor informatieverstrekking en bekendmaking maar ziet tegelijkertijd mogelijkheden om noden te signaleren vanuit diverse hoeken.” (Pareit 2015, p. 19)

 

Buren voor Buren zal op den duur een uitgebreid en goed over het grondgebied verdeeld netwerk van vrijwilligers hebben. Misschien zijn die ook wel eens bereid om in te vallen bij andere sociale organisaties. Kumtichse Buren voor Buren bijvoorbeeld zijn in 2020 enkele keren gaan invallen bij Bezorgd om Mensen, tot wederzijds genoegen.

Een ander voordeel van uitgebreide samenwerking is dat we zo nog meer mogelijkheden hebben om gebruikers te empoweren, ze een rol te geven in andere organisaties.